تاریخچه جشنواره های خوارزمی
جشنواره بین المللی خوارزمی
جشنواره بینالمللی خوارزمی رهیافت سنجیدهای برای شناسایی و معرفی طرحهای برتر ملی و قدردانی از دانشمندان ، پژوهشگران و نوآورانی است که با دانش و نوآفرینیهای ذهنی و عملی خود دنیای پرتلاطم امروز را به سویی روشنتر و امنتر میبرند.
این جشنواره که بنیان آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1366 نهاد شد اکنون به عنوان با سابقهترین جشنواره علمی جمهوری اسلامی ایران، سه دهه افتخار آمیز از برگزاری مستمر و موفقیت آمیز را پشت سر نهاده است.
اولین دوره سال 1366 با شرکت طرح های ملی برگزار شد. در پنجمین دوره در سال 1370 با شرکت طرح های ملی و بین المللی و در سیزدهمین دوره در سال 1378 با شرکت طرح های ملی، بین المللی و ایرانیان مقیم خارج برگزار گردید.
جشنوارهای که ضرورت برگزاری، اهمیت و چشمانداز دستاوردهای بلند مدت آن از همان نخستین دوره چنان روشن بود که به سرعت مورد توجه بالاترین مقامات اجرایی کشور و وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گرفت. به گونهای که رسم امضا و اهدای مستقیم لوح تقدیر توسط رئیس جمهور وقت (مقام معظم رهبری) در فرآیند برگزاری آن تثبیت شد.
مایه خوشوقتی است که آن نهال نوپا طی سالهای متمادی با تلاش همه مدیران و عوامل علمی و اجرایی برگزاری آن در سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و حمایت تمامی وزیران و مدیران ارشد وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری در همه ادوار، به درختی ریشهدار، رشید و پر ثمر تبدیل شده است.
این جشنواره وزین طی سی و هفت دوره برگزاری ، از میان بالغ بر بیست هزار طرح تحقیقاتی شرکت کرده در رقابت هزار طرح بنیادی، کاربردی و نوآوری و فناوری را به عنوان برگزیده به جامعه علمی کشور معرفی نموده است که 79 درصد آن طرحهای داخلی و 21 درصد آن از طرحهایی است که توسط دانشمندان خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور ارائه نمودهاند.
با توجه به اینکه برای به ثمر رسیدن تعداد زیادی از این طرحها بیش از یک نفر به عنوان مجری یا همکار فعالیت داشته که نامشان در فهرست همکاران هر طرح جای دارد به راحتی می توان برآورد نمود جامعه برگزیدگان جشنواره خوارزمی اجتماعی چند هزار نفره است. جامعهای با ظرفیت فوق عالی از دانش، پشتکار، تجربه، خلاقیت ، مدیریت و خودباوری که موتور محرکه ارزشمندی برای شتاب بخشیدن به پیشرفتهای علمی و فناوری کشور محسوب میشوند.
جستجو و تورق فهرست بلند برگزیدگان، داوران، اعضای گروه های تخصصی و ارزیابان طرح های پژوهشی این جشنواره برای هر صاحب نظر و استاد زمینههای تخصصی، دهها و دهها نام آشنا را به چشم میآورد که قضاوت درباره ارزش، کارایی، هدفمندی ، تاثیرگذار بودن و پویایی جشنواره بینالمللی خوارزمی را آسان مینماید.
بایگانی دبیرخانه جشنواره با تمامی پروندهای شرکت کننده در هر دوره، برگزیدگان دوره های مختلف جشنواره (سامانه کهربا)، بایگانی عکسها، فیلمها، خبرنامههای دورهای، ویژهنامههای چند دههای، آیین نامههای برگزاری ، آیین نامههای اجرایی، مستندات متعدد چاپی و الکترونیکی، گزارشهای خبری نوشتاری و تصویری که پی در پی در این خصوص منتشر شدهاند، بانک اطلاعاتی ارزشمندی را در اختیار ما گذاشته است که پایشگری و رصد نمودار توسعه علمی، گرایشهای تحقیقاتی و صعود و سقوط اقبال به زمینههای علمی کشور را در چهل سال گذشته ممکن میسازد که اگر ظرفیتهای قابل بهرهبرداری حضور بیش از 200 دانشمند خارجی و ایرانی مقیم خارج، از 50 کشور جهان را نیز به آن اضافه کنیم دیگر جشنواره بینالمللی خوارزمی یک عملکرد سازمانی، یک سیاست وزارتخانهای و یا صرفا یک همایش بینالمللی علمی نخواهد بود. جشنواره بینالمللی خوارزمی آینه تمام نمایی از پویایی علمی، خودباوری دانشپژوهان و فناوران ایرانی و تلاش مستمر ایران اسلامی در هدایت جوانان و پژوهشگران برای دستیابی به بهترین راههای توسعه پایدار است.
در سی و هفت سال گذشته نود و شش نهاد و سازمان دولتی و خصوصی، علمی و اقتصادی، ملی و بینالمللی در فهرست حامیان مادی و معنوی این جشنواره قرار گرفتهاند که این نیز شاخص دیگری برای سنجش اعتبار، پویایی و اثرگذار بودن جشنواره است.
جشنواره جوان خوارزمی
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حمایت از عالمان و فرهیختگان عرصه علم و فناوری، تقویت روح بررسی، تتبع و ابتکار در تمام زمینههای مختلف علمی، فنی، فرهنگی و معارف اسلامی از طریق قدردانی و ارج نهادن بر مقام والای پژوهشگران مورد توجه قرار گرفته است. در راستای تحقق اهداف مذکور، اساسنامه سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در سال 1359 شمسی در شورای انقلاب اسلامی به تصویب رسید. بدین ترتیب، کشف، جذب و پرورش استعدادها در زمینههای مختلف علمی و صنعتی، حمایت و پشتیبانی از مخترعان، مبتکران و پژوهشگران داخلی، استفاده از استعدادهای بالقوه کشور و انتقال تجربه های علمی و فنی سایر کشورها به داخل کشور به عنوان یکی از مهمترین مأموریتها و محورهای اصلی فعالیتهای حمایتی این سازمان مورد تجربه قرار گرفته است. بخش هایی از فرآیند حمایت از جامعه علمی و فرهیختگان کشور در سیمای برگزاری "جشنواره جوان خوارزمی" تجلی پیدا کرده است که سابقه اولین دوره آن به سال 1378 شمسی برمیگردد. جشنواره جوان خوارزمی خاستگاه و رهیافت سنجیده ای برای ارزش گذاری و اهمیت بخشیدن به تلاش جوانان کشور است. تاریخچه جشنواره جوان خوارزمی:
- دوره اول جشنواره جوان خوارزمی (سال 1378) _ با شرکت طرحهای دانشآموزی، دانشجویی و آزاد
برگزار کننده : سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
- دوره دوم تا ششم جشنواره جوان خوارزمی (سال 1383-1379)
برگزار کنندگان : در بخش دانشآموزی، وزارت آموزش و پرورش و در بخش دانشجویی و آزاد ، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
- دوره هفتم تاکنون ( سال 1384 تاکنون)
برگزار کنندگان: در بخش دانشآموزی، وزارت آموزش و پرورش و مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و در بخش دانش پژوهان و فناوران، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران
فرآیند اجرایی جشنواره های خوارزمی
پنج بخش رقابت در جشنواره های خوارزمی عبارتند از:
طرحهای داخلی، طرحهای خارجی(فقط جشنواره بین المللی خوارزمی)، طرحهای ایرانیان مقیم خارج (فقط جشنواره بین المللی خوارزمی) و برگزیده ویژه (برای تکریم فرهیختگان و دانشمندان ایرانی که با یک عمر تلاش موثر در زمینه علمی خود به آبادانی این مرزو بوم همت گماشتهاند)
فراخوان پذیرش طرح ها در جشنواره های خوارزمی در فروردین ماه، از طریق وبگاه جشنواره و سایر مسیرهای اطلاعرسانی الکترونیکی و پستی در داخل و برای بخش خارجی و ایرانیان مقیم خارج به دو زبان فارسی و انگلیسی در خارج از کشور آغاز می شود و ثبت نام متقاضیان تا پایان مهرماه ادامه دارد. جشنواره های خوارزمی در محورهای اصلی پژوهشهای بنیادی، کاربردی، نوآوری و فناوری در گروههای تخصصی مهندسی برق وکامپیوتر، مهندسی مکانیک، مهندسی مکاترونیک، فناوریهای شیمیایی، فناوری نانو، مواد، متالورژی و انرژیهای نو، مهندسی نرم افزار و فناوری اطلاعات، مهندسی مخابرات، صنایع پیشرفته و مدیریت هوشمند فناوری، زیست فناوری و علوم پایه پزشکی، مدیریت آب، کشاورزی و منابع طبیعی، محیط زیست، علوم پایه، عمران، هوافضا، معماری و شهرسازی، هنر، هوش مصنوعی و فناوری کوانتوام علوم پزشکی و نظایر آن در سطح ملی و بینالمللی فعالیت مینماید.
طرحهای ارایه شده بر حسب موضوع، بهصورت الکترونیکی از طریق سامانه برای ارزیابی به هجده گروه تخصصی ارسال می شود. کارشناسان و اعضای هیأت علمی عضو گروههای تخصصی طرحها را بر اساس ماهیت و شاخصهای تعریف شده ارزیابی نموده و طرحهای برتر به هیأت داوران پیشنهاد می نمایند.
هیات داوران که بالاترین رکن علمی و تخصصی جشنواره است وظیفه بررسی علمی، فنی، ارزشی و رتبهبندی طرحهای پیشنهادی توسط گروههای تخصصی را به عهده دارد.
نشانی سامانه جشنواره های خوارزمی www.khwarizmi.ir می باشد. همچنین سامانه کهربای خوارزمی (بانک اطلاعاتی برگزیدگان به نشانی kia-kahroba.ir/laureates) که می توان از طریق اینترنت بر اساس عنوان طرح، نام برگزیده، کلمات کلیدی، زمینه موضوعی، سال برگزاری، دوره جشنواره و ... به جستجوی اطلاعات پرداخت و در حال حاضر این سامانه با بیش از 2000 رکورد برای بازیابی اطلاعات به زبان های فارسی و انگلیسی آماده بهره برداری است.